Zamek w Dąbrówce Starzeńskiej
nr rej. A-184 z 14.05.1968[1] | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Rozpoczęcie budowy |
2. połowa XVI w. |
Zniszczono |
1945 r. |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Dynów | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego | |
Położenie na mapie powiatu rzeszowskiego | |
49°46′56″N 22°14′08″E/49,782222 22,235556 |
Zamek w Dąbrówce Starzeńskiej – pozostałości warownej rezydencji z drugiej połowy XVI w. w Dąbrówce Starzeńskiej, w powiecie rzeszowskim, położonej nad doliną Sanu.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze wzmianki o wsi Dąbrówka występują w dokumencie z 1436 r., kiedy to jej właścicielami byli Kmitowie. W drugiej połowie XV w. ziemie te przeszły w ręce szlacheckiej rodziny Nabrzuchów. W XVI i XVII w. dziedzicami posiadłości byli Stadniccy, a potem kolejno Czartoryscy i Ogińscy. W 1789 wieś kupił Piotr Starzeński, a jego spadkobiercy zamieszkiwali posiadłość aż do 1945 r. Tego roku zabudowania zostały wysadzone przez oddział UPA[2].
Ruiny zamku wraz z kaplicą grobową Starzeńskich z XIX w. i otaczającym je parkiem zostały wpisane do rejestru zabytków w 1968 r.
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Pierwotną rezydencję wybudowano z cegły i kamienia na wyniosłym tarasie skarpy. Powstała ona na planie prostokąta. Znacznie rozbudowano ją w pierwszej połowie XVII w. Z tego czasu pochodziło północne skrzydło zamku o wymiarach 11 x 25 m, mury obwodowe od zachodu i południa oraz dwie narożne baszty. Kolejna rozbudowa miała miejsce na początku XVIII w., kiedy to uzupełniono wschodnią część murów. W wieku XIX powstało południowe i zachodnie skrzydło mieszkalne. Do dziś przetrwały jedynie fragmenty dwóch baszt, przyziemie trzeciej oraz pozostałości murów budynków mieszkalnych.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- L. Kajzer, S. Kołodziejski, J. Salm: Leksykon zamków w Polsce. Warszawa: Arkady, 2012, s. 155. ISBN 978-83-213-4158-3.